Триггер

Қалаған регистрдің структуралық бірлігі болып триггер алынады. Шартты графикалық белгіленуі 14,а суретте көрсетілген ең карапайым RS-триггерлер түрімен танысып шығайық. Суретте көрсетілгендей оның R және S екі кірісі жәнеQ жәнеекі шығысы сигналдар үшын бар. Триггер схемасы 14, б суретте келтірілген.

R және S кіруші сигналдар триггерды сай ретінде ноль немесе бір жағдайына өткізеді. Q жәнесимволдарымен түра және кері шығыстар белгіленген. n индекске ие шығушы сигнал триггердің ағымды жағдайын көрсетеді, ал n –1 индексты сигнал – алдынғысын.

RS-триггердің құрылымын және жұмыс орындау тәртібін таныс әдіспен қарап шығайық: шындық кестесінен теңдеуге, теңдеулен схемаға:

S R Qn-1   S n
0 0 0   0 1
0 0 1   1 0
1 0 0   1 0
1 0 1   1 0
0 1 0   0 1
0 1 1   0 1
1 1 0   ? ?
1 1 1   ? ?

Кестеден кіруші және шығушы сигналдардың өз ара сай келуінің заңдығы көрінеді: егер R кірісінде логикалық ноль болса, онда S кірісіне бір берілгенде триггер түра шығысында бір жағдайға өтеді ілгерігі жағдайы қандай болса да; бірді R кірісіне бергенде триггерді ноль жағдайына келтіреді. Нольдық кіруші сигналдарда триггер ілгерігі жағдайын сақтайды. R және S кірістеріне бір уақыттың өзінде бірлерді беріп болмайды, себебі триггер жағдайы анық болмай қалады, қалаған жағдайда болуы мүмкін.

Шындық кестесіне сай триггер жұмысын баяндайтын логикалық теңдеу құрамыз:

Qn = + S•+S••Qn-1

Теңдеуді буль алгебрасы заңдықтарынан пйдаланып оңайлатамыз:

Qn = (+ S•+S•Qn-1) = (+ S•+S•Qn-1 + + S•Qn-1) = (S•(+ Qn-1) + Qn-1 (S +)) = (S + Qn-1).

Алынған теңдеу триггер схемасын қийналмай құруға мүмкіндік жасайды. Басқа элементтердей бұл схема үшін да ілгерігі “және”, “немесе”, “емес” логикалық элементтер керек болады. Амалға асырғанда “және-емес” немесе “немесе-емес” элементтер қолданады, бірақ олардың өздері үш логикалық элементтерден құрастырылғанын біз білеміз.