Компьютерлік желілері түралы түсінік.
Ең қарапайым желі (network) өзара кабель аркылы қосылған екі компьютерден түрады. Бұл оларға деректерді ортақ пайдалануға мүмкіндік береді. Барлық желілер (олардың күрделілігіне қарамастан) осы қарапайым принципке негізделген.
Компьютерлік желілер деректерді ортақ пайдалану қажеттілігінен туды. Дербес компьютер — құжаттарды құру, кестелерді даярлау, графикалық деректер мен ақпаратгардың басқа түрлерінін өңдеудін таптырмас құралы бола түра, сіз өз ақпаратыңызбен басқа адамдармен бөлісе алмайсыз. Желіге дейін барлығы автономды ортада жұмыс істеген.
Анықтама. Желі — деректер алмасуын қамтамасыз ететін арнайы аппаратураның көмегімен қосылған компьютерлер тобы.
Анықтама. Желінің атқаратын қызметі — бір фирманың аумағында немесе одан тыс ресурстарды ортақ пайдалануды және интерактивті байланыс орнатуды қамтамасыз ету.
Желіге қосылған компьтерлер келесілерді ортақ пайдалана алады:
- деректер;
- принтерлер;
- модемдер;
- басқа құрылғылар.
Деректерді ортақ пайдаланудың жаңа тәсілдерінің пайда болуына байланысты, келтірілген тізім үнемі толықтырылып отырады.
Анықтама. Ресурстар дегеніміз — деректер, қосымшалар, сыртқы құрылымдар (дискжетек, принтер, тышқан тетігі, модем және басқалар).
Алғашқыда компьютерлік желілер оншақты компьютерлерді және бір принтерді біріктіретін кішігірім жүйе болатын.
Анықтама. Интерактивті байланыс дегеніміз — нақты уақыт аралығында хабарламалармен алмасу.
Анықтама. Жергілікті желі — жоғарғы жылдамдықтағы адаптерлер арқылы желіге қосылған өзара жақын (бөлме, ғимарат, жақын ғимараттар) орналасқан компьютерлер тобы.
Анықтама. Ауқымды желі — байланыс жолы ретінде модемдерді және алыс байланыс жолдарын (телефон немесе жерсерік) пайдаланатын, бір-бірінен алыста орналасқан компьютерлердің тобы.
Жергілікті есептеу желісі (ЖЕЖ) шектеулі территорияның аумағында, мысалы, бір ғимараттың ішінде, өзара кабельдер арқылы қосылган бірнеше компьютерлер мен сыртқы құрылымдардан тұрады. Желі ресурстарды ортақ пайдалана отырып, интерактивті қосымшалармен жұмыс істеуге, мысалы, әлектрондық пошта қызметін пайдалануға мүмкіндік береді.
Компьютерлік желілерді пайдалану көптеген артықшылықтарға қол жеткізеді, соның ішінде:
— деректерді және сыртқы құрылымдарды ортақ пайдалану нәтижесінде шығындарды төмендетуге;
— қосымшаларды стандарттауға;
— деректерді уақытында алуға;
— тиімді өзара әсерлесу мен жұмыс уақытын жоспарлауға.
Қазіргі танда компьютерлік желілер жергілікті есептеу желілерінің (ЖЕЖ) аумағынан шығып, елдер мен континенттерді байланыстыратын ауқымды компьютерлік желілер (АКЖ) дәрежесіне жетті.