Стандарт интерфейсті қатты дискілерді белгілеу үшін осы күндері бірнеше аббревиатуралары қолданылады: IDE, UDMA, ATA, РIO.
Интерфейс түрасында айтқанда (винчестер типы, шинасы, разъемы) біз IDE (Integrated Drive Electronics) аббревиатурасын жұмсаймыз. Бірақ амалда ол винчестер интерфейсының типын анықтамайды, ал оның ішінде арнайы басқарушы микросхема-контроллердың барлығын көрсетеді.
DMA (UDMA) аббревиатурасы осыған үқсас – ол тікелей жадқа жету деп ашылады (Direct Memory Access). Бірақ басқа мағынада қолданады – деректерді тарату жылдамдығының көрсеткіші болып. Осы күнгі көп IDE-винчестерлерUltra DMA/100 стандартына сай келеді, яғни теоретикалық процессорге информацияны 100 Мб/с жылдамдықпен жеткізе алады. Амалда одан төмен. Бұл жерде де шартсыз өтіп болмады.
РIO (Programmed Input/Output) термины төмендегі мағынаға ие: деректерді жеткізу режимы. Бірақ UDMA-дан айырмашылығы бұл режимде деректер жадқа тікелей емес процессор жәрдемінде жеткізіледі. Нәтижеде процессор артықша жұмыс істейді, ал деректерді оқу жылдамдығы кескін төмендейді. Бахтқа арай бұл режимде аз «динозаврлар» істейді, көп жинағыштар UDMA-ны қолданады.
Ең сирек қолданатын термин ATA (AT Attachment) – осы ең керегі. Шынында осы жерде де белгілеу енгізу керек: осы интерфейске қосылған CD-ROM немесе DVD дискжетегі түрасында айтқанда жиі ATAPI (AT Attachment Pocket Interface) терминын қолданады.
Басынан АТА интерфейсы «кетпе кет» интерфейстеріне жатады – яғни әрбір ATA/IDE разъемына екі жинағыш қосылады, олар бір кабелде жайласып оның тарату қасиетін бөліп отырады. Сонымен әр бір қатты дискіде арнайы қайтып қосқыштар джамперлер болып олар жәрдемінде дисктың жағдайы белгіленеді: хожайын немесе құл (master or slave). Бұл қайсы бір диск негізгі немесе қосымша екенін компьютер билуі керек үшін. Операциялық жүйені бір негізгі диск қайтып қосқыштар primary master етіп орнатылған болса ие бола алады. Егер сіздердің жүйелеріңізде бір қатты диск болса оны CD-ROM шлейфына қоспағаныңыз дүрыс – бұл жүйе жылдамдығын сезілерлі төмендетіп жібереді.
Жаңа қатты дискты орнату және дайындау
Көп құрылғылармен істеу өте оңай: платаны немесе модульды жайына орнатып істей бер. Керек болса операциялық жүйе үшін драйверлерді таңдалады, бұл жұмысты бастаушы да орындай алады.
Қатты дискпен көбірек айналысу керек болады. Егер жүйеге жаңа диск орнатқан болсаңыз, оны информация сақтауға дайындау қажет болады. Физикалық орнатудан басқа ең кемінде үш операция жасау керек болады.
BIOS-та қатты диск типын анықтау. Қатты дискты орнатқан соң жаңа винчестерді темірге басшы жауап беруші BIOS қабылдап алғанын қарастыру керек. Бұл оңай орындалады:
- Компьютерді іске қосып Del кнопкасын бір неше жазу пайда болғандан басып BIOS қа еніңіз. Кнопканы бір неше рет басса болады керекті мерзімді устап алу үшін. BIOS қа кіргенден соң STANDARD CMOS SETUP менюісіне кіріңізде қатты дискіңіз тізімде барлығын көріңіз. Көлемі және қосылу түрі (Master, Slave) дүрыс анықталғанын тексеріңіз. Егер сіздердің компьютерлеріңізде бір диск болса ол әлбетте Primary Master болып анықталуы керек. Егер сіз жаңа дискіні ескісімен бірге орнатқан болсаңыз ол Primary Slave және Secondary Master болуы мүмкін.
- Сенімділік үшін BIOS басты менюсінде IDE HDD Autodetection пунктіне өтің. Enter туймесін басқан соң BIOS тағы да компьютеріңізді жаңа жинағыштар барлығына тексереді.
- Егер барлығы дұрыс болса жаңа белгілеулерді сақтап BIOS-тан шығың.