«Жедел-іздестіру іс-әрекет туралы» ҚР-сының Заны 15.1X.94 жылы кабылданып, оған25.ХП.95 жылғы № 2725 Презндент Жарлығымен , сондай-ақ 12.O7.06жылғы № 31-1 «ҚР-сы заңшығару актілерінің кейбіреулерінеөзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңға сәйкес өзгерістер мен толыктырулар енгізіледі.
Қ Р-сы аумағында құқық қорғау органдармен қылмыстарды ашу мақсатында жүргізілетін жедел-іздестіру қызмет осы Заңдардьң негізінде жүзеге асырылады. Олармен белгіленген анықтама төмендегідей: «Жедел-іздестіру «әрекет — бұл ғылыми негізделген азаматардың өмірін, денсаулығын, құқықтарын, бостандықтарын және занды мүдделерін, меншігін қорғау, қоғам мен мемлекеттің қылмыстық кол сұғушылыктардан кауіпсіздігін камтамасыз ету мақсатында, Қ Р-сы Конституциясы мен осы Зандарға, нормативтік акті жерге сәйкес, тез хабарлықтары шегінде арнайы уәкілетгігі бар мемлекеттік оргадармен жүзеге асырылатын ашық және жасырын жедел-іздестіру, ұйымдастырушы және басқарушы іс-шаралардын жүйесі».
Осы анықтамамен бірдей қылмыстық іс жүргізу кодексінің екі бабынын маңызында келтірген мақсатқа сәйкес болады: 53-і .д Кұпиялылыкты сактау:
«1.Қылмыстық сот ісін жүргізу барысында осы Кодексте және басқа да заңдарда көзделген мемлекеттік кұпияларды (мемлекеттік, әскери және кызметтік құпия, жедел-іздестіру кызметі, анықтау және алдын ала тергеу кұпиясы) мен өзге де кұпияларды (коммерциялык құпия, кызмет бабында пайдалануға арналғанақпарат, дәрігерлік, жеке құпия мен кұпияның кез келген басқада түрлері) құрайтын алынған мәліметтерді қорғау жөніндегі шаралар қолданылады.
2.Қылмыстық процесті жүргізүші орган мемлекттік және езге де кұпияларды құрайтын мәліметті хабарлауды немесе беруді ұсынған тұлғалар құжаттарды сақгаудың қажеттігіне сілтей отырып.көрсетілген талапты орындаудан бас тарта алмайды, бірак, одан қылмыстык іс бойынша іс жүргізу үшін көрсетілген мәліметтерді қажеттігін растайтын, тиісті іс жүргізу қызметінің хаттамасына енгізуге жататын түсіндірме алуға құкылы….
4.Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметті қамтитын дәлелдер соттарды жабық отырысында зерттеледі.
5.Өзге де құпияларды құрайтын мәліметті, сондай-ақ жеке өмірінің ішкі сырын ашатын дәлелдер, аталған мәліметтерді жариялану қауіпі төңген адам -дардың сұрауы бойынша соттың жабық отырысында зерттелуі мүмкін.
6.Жеке өмірге қол сұғушылықты бұзудың, жеке немесе отбасылық құпияларды жариялаудың нәтижесінде адамға келтірілген зиян занда көзделген тер іспен өтелуге тиіс.
7.Анықтама және тергеу деректерінің құпиялығын сақтау тәртібі осы кодекстің 205 бабымен белгіленеді.»
130-бап.қылмыстық іс бойынша дәледдемеде жедел-іздестіру кызметінің нәтижелерін пайдаланды:
«І.Заң талаптары сақталуы жағдайында алынған жедел-іздестіру құқығының нәтижелері дәлелдемелерді жинауды, зерттеуді және бағалауды реттейтін осы кодекстің ережелеріне сәйкес осы кодекстің 53-бабында және 21-тарауында , сондай-ақ «Қылмыстық процеске қатысушы адамдарды мемлекеттік қорғау туралы» Қ Р-сы заңында көзделген талаптар сактала отырып, қылмыстық істер бойынша дәлелдеуіне пайдаланыла алады.
2.Жедел-іздстіру қызметін жүзеге асырушы орган кызметкері жедел-іздестіру шараларын жүргізу кезінде тікелей қабылдаған нақты деректер аталған кызметкерден куә ретінде жауап алынғаннан кейін дәлелдемелер ретінде пайдаланылу мүмкін. Жедел-іздестіру қызметін жүзеге асырушы органға жасырын негізде көмек көрсетуші адам тікелей қабыдаған нақты тексерістер аталған адамнан куә,жәбірленуші, сезікті (айыпталушы) ретінде жауап алынғаннан кейін дәлелдемелер ретінде пайдалануы мүмкін.
З.Жедел-іздестіру нәтижесінде анықталған мән-жайларын сотттық процесті жүріп. шешім тікелей қабылдануы қажет және мүмкін болған жағдайда істің бұл оңшаралары осы кодексте көзделген ережелер бойынша жүргізілетінне сот іс-әреке терінің хатамаларында көрсетіледі.
4.Жедел-іздестіру қызмет барысында алынған заттар мен кұжаттарды айғактар және құжат ретінде пайдалану тиісінше осы кодекстің 121-бабы 123- баптарында көрсетілген ережелерге сәйкес жүзеге асырылады. Жедел-іздестіру кызметі материалдары заттай айғақтар мен құжаттар ретінде іске қосу олардың пайда болуы. туралы анык деректер болған ретте ғана осы кодекстің 53 және 100-бабтарының тараптарына сақтала «отырып жүргізіледі….»
Осы ережелердің сақтауьн бакылаушы прокурордын өкілеттіктері «ҚР- проокуратурасы туралы;» іс ретінде 1995 жылғы жарлығынын УІ тарауында еніп отыр. Онда бұл іс әрекеттің мазмұны мен мәні 34 бапта төмендегідей белгіленген:
«‘Жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыру, жсдел-іздестіру шараларын жүргізу барысында бостандықтарын және азаматың кұкықтары мен (құқықтарының сакталуын, сондай-ак жедел-іздсстіру қызметін жүзеге асыруға өкілетті органдар меі; лауазымды адамдардың актілері меністерінін заңдылығын қадағалаудың мәні болып табылады».
Сол актінің 35-бабы жодел-іздестіру кызметіндс заңдылықты қамтамасыз прокурордын төмендегі өкілеттіктерін белгілеп отыр:
«І.Жедел-іздестіру ; қадағалауды жүзеге асыра отырып,прокурор:
1)жедел-іздестіру кызметін жүзеге асыратын органдардан жедел-іздестіру қызметінің барысы туралы жедел істерді, материалдарды, күжаттар мен өзге де кажетті мәліметтерді тексеріс үшін алып, бұған жедел-іздестіру кызметін жасырын негізде жүзеге асыратын органдарда қызмет ететін немесе кызмет еткен азаматтардың жеке басы туралы мәліметтер косылмайды.
2)жедел-іздестіру қызметіғін жүзеге асыратын органдардың арнайы жедел-і здестіру шараларын өткізу заңдылығын тексереді;
3)жеделіздестіру қызметін жүзеге асыратын органдардың лауазымды адамдарының іс-әрекеттері мен шешімдеріне жасалған шағымдар мен отініштерді қарайды;
4)жедел-іздестіру кызметін жүзеге асыратын органдар шығарған жедел-іздестіру шараларын ұйымдастыру мен өткізу тактикасын реттейтін, Конституцияға, зандарға және Р-ка Президентінің актілеріне кайшы келетін нормативтік сипаттағы актілерге наразылық жасайды;
5)жедел-іздестіру қызметін жүзеге асырғанзаңның, адамнын және а заматтың күкықтары мен бостандыктарынын бұзылуы аныкталған жағдайда каулысымен жедел-іздестіру шараларын токтатады;
6)жедел іздестіру шараларын жүзеге асырған кезде кұкыкка карсы әрекеттерге жол берген кызметкерлер жөнінде қылмыстык және тәртіптік іс козғау туралы каулы шығарады;
7)жедел-іздесгіру кызметінің зандылығына қадағалауды жүзеге асырған кезде заңды бұзу аныкталған фактілері бойьшша прокурорлык кадағалаудын осы Жарлыкгы көзделген өзге де актілерін шығарады;
8 )заңсыз ұсталған адамдарды босатады;
9)кажры болған жагдайда жедел -іздестіру қызметін жүзеге асыратьш органдардың басшыларынан заң бұзушылықты жою мақсатында өздеріне багыныштытексеріс жургізуді талап етеді;
10)зандарда белгіленген жағдайларда жедел-іздестіру шараларын жүргізуге санкция береді.»