- Жеке дамудағы тума және пайда болған қасиет.
Психикалық әрекетті оның дамуында ғанатануға болады. сондықтан зоопсихлог жануарлардың жеке дара дамуы мен тарихи пайда болу кезеңінен көңіл аударуы қажет. Жануарлар әрекетінен сипаттай отырып, В.А.Вагенр: бұл зерттеу онтогенетикалық және филогенетикалық 2 әдісті қолданса ғана ғылым сипатта болады деген. Осы 2 әдіс яғнионтогенетикалық-жануарлар өміріндегі фактілерді салыстыру негізгі, филогенетикалық түріөміріндегі салыстыру негізінде жасалған,2 әдіс бірігіп биогенетикалық әдісті құрайды.
Психикалық іс-әрекеттің әр түрлі көрінісін талдағанда, бірінші орында құлықтың туа және жүре пайда болған компоненттері туралы мәселе тұрады. Сонау Ламарк пен Дарвин дәуірінің өзінде ғалымдар ересек жануарлар құлқын туа және жүре пайда болған элементтерден қалыптасатыны анықталды, бірақ олардың өзара қатынасы мен өзгеруі түсініксіз болды. Американ зоопсихлогы К.Лойд-Марган өзінің XIX ғасыр аяғында шыққан “әдетпен инстинкт” атты еңбегінде онтогенетикалық тұрғыданжануарлар құлқындағытуа және жүре пайда болған қасиет мәселесіне терең талдау жасаған. Оның пікірінше, алғашқыбайланыссыз әрекеттің 10 % -нан жинақталған нәтижеге жаңа әрекет болып табылады, осы әрекет қалыптастыру жәнетуа және жүре пайда болғанның жемісі, ол анықталған белгілі бір әрекеттің тума қасиеті емес.
Кейіннен XX ғасыр 20-30 ж.ж. Америкада Г.Э.Кохилл және Цин-Янг Куон, ал кеңес одағында В.М.Боровский құлықтағы барлығы туа және жүре пайда болған, яғни жануарлар эмбриондық кезеңнен бастапбарлық нәрсеге үйренуі керек деген пікірге келді. Бұл көзқарас генетикалық факторлардың асыра сілтеуіне және сыртқы орта әсерін ескермегендігін көрсетеді. Цин-Янг Куонның пікірінше, “тұқымқуалаусыз психология” бар деп есептеді, ал Боровский өз концепцияларында теологиялық көзқарасқа қарсы шықты, яғни теологиялық көзқарас организмнің болашақ өмірінде ішкі факторлар алдын-ала дайындалып қойған, туа берілген дейді.
Қазіргі кезде туажәне жүре пайда болған қаиет туралы көзқарастар бұл компоненттердің болуымен ғана емес, сонымен қатар өзара байланыстылығымен түсіндіріледі.
Тұрпайы материалистік көзқарасқа қарсы диалектикалық- материалистік көзқарас пен түсіндірілді. Мұндай диалектикалық түсінікке: П.А.Анохиннің “Жүйелілік” теорисы тжатады. Ал шартты және шартсыз рефлекстер элементтердің байланыстылығыЛ.В.Крушилинскийдің “унтралы реакция” туралы тезисін шығаруға әкелді.Л.В.Крушилинскийдің айтуынша, униралы реакция дегеніміз-құлықтың қалыптасқындығы сыртқы көрінісі. Шартсыз және шартты рефлекстердің құлық бөліктерін жасауға бағытталған, біріккен тұтастығы унитарлы реакцияны құрайды. (Унитарлы-біріккен).
- Жануарлар құлқындағы биологиялық ерешеліктері.
Онтогенезді процестер заңдылықтары, соныменқатар филогенетикалық процестерді де кездестіріп отырады. Индивидуалды құлықтың қалыптасқандығын түсіндіру үшін жануарлар эволюциясындағы морфо-функциялық өзгерістер онтогенезде де үлкен рөл атқаратындығын ескеруіміз қажет. Осылайша кеңес зоолоғы Б.Г. Матвеев омыртқалар онтогенетикасының түрлі этаптарында функцияның ауысуы қойылысы орын алады деген. Индивидуалды дамуындағы өзгерістерін зерттей келе, Матвеев мынадай тұжырымдарға келді. Организнің ортаға қатынасы онтогенез барысында өзгеріске ұшырайды және дамудың түрлікезеңдеріне организм ортаға әр түрлі бейімделеді. Негізгі функционалды өзгерістер экзосоматикалық немесе сыртқы мүшелерде болады.
Онтогенздегі сипаттау негізгі кезеңі жануарлардың жетіліп туылуы көптеген функциялардың өз бетінше орындау әр түрлі жаңа туылған жануарларда болады. Ол филогенетикалық деңгеймен өмір барысында бекиді.