Психология әрекетті белгілі мақсатқа орай жоспарлы жүйелі түрде мұқият ұйымдастырылған арнаулы әдістер арқылы зерттейді.Байқау мен эксперимент осындай әдістердің мезгілдері болып табылады.Мәселен байқау арқылы адамның іс әрекетінің ағымына қарап ақ оның өз саптауы мен мимикасын фонтомимикасын ,ойлау, сөйлеу, сезім, ерік жігері ерекшеліктерінмінез бітістерін ажыратуға болады.Байқау әдіссіз зерттеуді ұзақ уақыт бойына жүргізуді бір фактоның өзін бірнеше рет қайталап әр қырынан сынауды қажет етеді.
Бақылау бірнешеге бөлінеді.Байқалған фактілерді әсіресе байқауға арналған адамның өз реакциясын дер кезінде жазып алу қажет.
Таспаға түсіріп стенорафиясы тіптен жақсы.Кейіннен оларға талдау жасап, іріктеп бібірімен салыстырып,тиісті қортынды шығару көзделінеді.Осы әдістің кейбір кемшіліктері де жоқ.
Психологияда эксперименттік әдістің орны ерекше, бұл әдіс арқылы тәжірибе жүргізуші тірі жан құбылыстарына қажетті фактілердің туындауына қажетті үздіксіз жағдай жасйды.Бұл арнаулы аспапқұралдар арқылымүмкін болады.
Мәселен қабылдаудың шапшаңдылығына естің тұрақтылығы мен әділдігі тек арнаулы аспап құралджармен өлшеуге болады.
Психологтяның бұлардан басқа да бірнеше қосалқы әдістері бар.
Оларәңгімелесу іс-әрекет нәтижесін талдау тест,анкета әдіс өмір баянды зерттеу тағы басқа. Олардың барлығын дұрыс пайдалану үшін зерттеуші жан тану ғылымының теориялықмәселегежетік әртүрлі кісінің тілін таба білетін, бақылаушы қырағы зерделі де яғни адам жанын жазбай танитын бес аспас тәлімгер болуытиіс.
Мәселен анкеттік әдіс бойынша кісі күні бұрын арнаулы блванкіге жазылып, қойылған сұрақтарға жазбаша жауап қайырады.Осы әдіспен әр түрлі топтыңұжымның оның жеке өкілдерініңпсихологиялық ерекшеліктері ажыратылады.Мәселен осы әдіс арқылыадамныңқандай кітаптан ерекше құмартып оқитындығыноның сүйікті жазушылары мен әріптестері суретші әншілерінің кімдер екендігін аңғаруға болады.