Қысқа және ұзақ жасаушы мезондар

1.Қысқа және ұзақ жасаушы k01 және k00 күйлердің барлығын 1955ж М.Гельман және А. Пайс бірінші болып анықтаған. Ал kL күйдің барлығын 1957ж Л.Ледерман тобы тарапынан табылған. Демек қысқа жасаушы kS0 және ұзақ жасаушы k0L мезондар күйлер тарапынан қарағанда комбинацияланған жұптық сақталады. Яғни k0S→ π + π.

Ал k0L →π0+ π0+ π0, π+0→2 π.

Бірақ 1964ж k0L→2 π-ге бөліну процесі Ж.Кронин және басқалар тарапынан тәжірибеде күзетіледі. Бұл бөліну немесе ыдырау комбинацияланған жұптықтың сақталу заңына қарағанда мүмкін емес еді. 1964ж кейін kL0-дің

k0L→π0+ π0-ге ыдырауы күзетілген.

Бұл ыдырау каналдары kL0-дің барлық ыдырауларының 0,28 және0,09%-на тура келеді. Демек k0S= k01

k0L= k02

бұл теңдеулер орынды болмай шығады.Себебі

;;

яғни суперпазициялық принципі орынды болады. екендігін анықтайды.

Сол үшін көрсетілген суперпазицияны ; ;

  1. Бұл ыдырауларда Р инварианттық бұзылған болады. Себебі k0L ыдырауы кезінде k0L→π++e+e= ажыралып шығады немесе = π+ μ +μжәне оларға қоспа ретінде

k0L→π++ee= π+μμ процестерде тәжірибедекүзетіледі.(+) жоғарғы, (-) төменгі ыдыраулар ықтималдығына тең болып, оның бір-біріне тең еместігі күзетіледі. Сонда бұлардың айырмасының және қосындының өзара қатынасыГаб⁄ Габ≈(300,12)*10-3 екендігі анықталған. Яғни ассиметриялық дәрежесі ε-мен бірдей болған тәжірибеде және өте кіші шамаға ие болады екен.

  1. Нейтронның диполь моменті деп- электрон зарядымен оған дейінгі қашықтықтың көбейтіндісіне айтады.

Рn=ell≤6*10-27м.

Осындай қысқа қашықтықта нейтронның диполь моменті күзетілсе әлемдегі варионды ассиметрия, яғни протон және нейтрондарға қарағанда өте көп тараған болып шығады.С,Р алмасу инварианттығы да өз байланысында болады. Бұл инварианттық микроәлемде уақыттың оғының барлығын көрсетеді.

С,Р инварианттықтың бұзылуы кварк моделі шеңберінде алынған болып, Кабиббо-кабаясии-Масква араласпасы матрицасымен байланыста болып, оның табиғаты қазіргі күнге дейін анықталмаған.