Электр тогы деп кез –келген зарядталған бөлшектердің немесе зарядтардың тәртіпті түрде бір бағыттағы ағынына айтылады. «Ток» деген сөз орыс тілінен аударғанда оған деген шағананы білдіреді.
Электр тогы өтуінің шарты:
- Ток болу үшін зарядталған еркін қозғала алатын бөлшектер (ион, пратон) еркін, яғни өзінің ядросымен күйсіз немесе әлсіз байланысқан зарядтардың бөлшекке айтылады.
- Зарядталған еркін бөлшектердің тәртіпті қозғалысына жүзеге келтіретін кернеу көзі немесе ток көзі немесе электр өрісі болуы шарт.
- Зарядталған еркін бөлшектер еркін өте алатын өткізгіштер болуы шарт.
Ток күші деп — өткізгіштің көлденең қимасы ауданынан бір бірлік уақыт ішінде ағып өтетін еркін зарядтар мөлшеріне тең болған физикалық шамаға айтылады.
Тұрақты ток – деп уақыт өтуімен шамасы және бағыты өзгермес болатын токтарға айтылады. Тұрақты токты акуммулятор, голвани элементтер, батарейкалар береді және олар тұрақты ток көздері болып саналады.
Электр қозғаушы күш – деп еркін зарядтарды тасымалдау жұмысын жасайтын бөгде күштерге айтылады. Оны ток көздері тудырады. Оны
эпсилион мен белгілейміз.
Тізбектегі толық электр қозғаушы күш оның әр бөлігіндегі ЭҚК –тің жиындысынан тұрады.
Сонда тізбектегі еркін зарядтарға бөгде күштерден тыс электростатикалық өріс күші әсер ететін зарядқа әсер етуші қорытқы күш тізбектерінің — бөлігінде . Осы екі күштің атқарған жұмысынан тұрады.
Еқорытқы=Ебөгде+Е
тұйықтізбек
Бөгде күштер деп – ток көзін тұтынушылардағы күштерге айтылады.
Ток тығыздығы деп — тізбектегі тогтың өткізгіш көлденең қимасынан өтіп тұратын зарядтан концентрациясымен жылдамдығының көбейтіндісіне айтылады. Немесе жай тілмен айтқанда өтіп жатқан ток күшінің сол жердегі көлденең қимасын айтады.
Өткізгіштегі электр күш теоремасы – дегенде өткізгіш арқылы электрондардың қозғалысымен түсіндіретін теорияға айтылады. Мұны бірінші болып экспериментте 1913 ж совет физиктері Монделштам және Пополекси 1916 ж Америка физиктері өз тәжірибелерінде дұрыс екендігі
дәлелдеген.
Осы теорема бойынша жүзеге келетін электр өрісі.
мұны Джоуль – Ленц тапқан.
n – консентрация – көлем бірлігіндегі молекулалар саны.
Катушкаға оралған сымның көлемі
Егерде көлем бойынша қозғалыс мөлшерін өзгерісі мен өрісінің өзгерісін өзара тең деп алып
Өзара тең деп алсақ онда dq –ды табамыз