“Білім және еңбек”(“Зерде”)журналы 1960 жылдан бастап “Білім және еңбек ”деген атпен шығып келген бұл ғылыми-көпшідлік басылым 1987 жылдан бері “Зерде”деп аталады.Тұңғыш редакторы Абдухамит Мархабаев.
Журнал мектеп оқушылары мен көпшілік қауымды ғылым жаңалықтары мен таныстыру,жұмбақ дүниедегі адамға бұрын-соңды мәлім болған ғажайыптар туралы айтып беру,сол арқылы жас өспірім оқырманының өмірге көзқарасын қалыптастыру жолында табыссыз еместігін айта кеткен жөн.Журнал,әсіресе, редакторлары Б.Қойшыбаевтің , А.Сейдімбековтың тұсында жақсы материалдар мен көзге түсті.
Журналдың бас айдарлары: “Асыл мұра”, “Ғылым көкжиегі”, “Саул қойған екенсіз”, “Жас ғылым мінбері”, “Дүние жатқан жұмбақ”, “Дөңгелек-жас шеберлер клубы”, “Оқып туған”, “Жас ғалым”, “”Зерттеу жүргізеді”, “Жақсыдан ғибрат”деп аталады.
Мәселен, “Зерденің”1995 жылғы бір сананда Хасен Қожа — Ахметтің
“Біз демократияны білеміз бе ?”Б.Шланованың “Шешендік тәлім-тәрбие”Ә Оразалиеваның “П.Н. Милиоранскиидің қазақ тілін зертеуі”,Б.Тлепиннің “Шопан ата”, “Сексек ата” тағылымдары деген танымдық материалдары жарияланған.
“Жалын ” жцрналы бұл әдеби- көркем және қоғамдық- саяси басылым 1969 жылдан бастап шығып келеді.Журналдың негізгі мән-мазмұнына тоқталар балсақ, онда”Аманат”, “Алдыңғы толқын ағалар ”,”Зерттеу”,”Таным”, “Қазақ кәсіпкерлері” сияқты айдар, тақырыптармен өлең-жыр, әңгіме-поветь, зерттеу мақалалар мен материалдар көптеп басылады.
Осы орайда “Жалынның” публицистика, проза, поэзия, әдеби сын бөімдерінде кейінгі жылдары жарық көрген кейбір шығармаларға тоқталар балсақ, онда ең алдымен “ақтаңдақтар” мәселесіне жазылған Т. Қожекеевтің “Сәкенді не үшін сынаған”, Т. Кәкішевтің “Сәкен аялаған арулар”, Д Снегиннің, І. Жансүгіров жайында “Қолыңа не себептен қалам алдың”, Х . Досмұхаметовтың “Мұра” айдарымен берілген “Кенесарының соңғы күндері” атты еңбектерін атп өтуге болады. атты еңбектерін атп өтуге болады.
Қорыта айтсақ, “Жалын” журналында жарияланған әр материал бүгінгі күн талабына сай, уақыт үрдісінен туындап, жазылған шығармалар деп білеміз.
“Арай ” журналы 1986 жылдың “Желтоқсан ” оқиғасынан кейін қазақ жастарының арасынан.”Халық жауларын” іздеу, табу, табылмаған жауларды қолдан жасау науқанын қанқұйлылықпен жүргізуді Колбин қолға алып , азғантай ғана халқымызды “Оңтүстіктер” және “Солтүстіктерге ” бөліп, “Үй ішінен үйтігіп” жатқан тұста , 1987 жылдың сәуір айында дүниеге келген баслымдардың бірі – “Арай”, “Заря”журналы.
Бұл саяси – қоғамдық және әдеби журналды ұйымдастырып , қанат қақтырған , 1994 жылдың маусым айына дейін бас редакторы болған жазушы Ә. Кепішев болатын.