Француз әдебиет

Лекцияның мәтіні:

Француз әдебиеті гуманизмінің ірі және ұлы жазушысы Ф.Рабле ауқатты жер иесі адвокаттың семьясында дүниеге келді. Жас кезінде Монастрда қүдай ілімдері мен қатар ертедегі жазушылармен қатар кітаптарын оқып өсті. Ол жан жақты білімді адам. Жазушы, дэрігер педагог болды. Ежелгі тілдерді де жақсы білді. Рабле түрлі салада еңбектер жазды. Бірақ оның даңқын шығарған бес кітаптан түратын Гаргонтюа мен Пентограл романы. Бүл әлі күнге дейін де оқып келе жатқан тамаша кітап. Автор бүл романды жазуда халықтың арасында тараған аңыз ертегілерді кең түрде пайдаланып, оған гуманистік сипат береді. Рабле орта ғасырдың сатты феодалының соғыстарды тэрбиенің ескі әдісі құрғақ сөзді діни қараңғылық пен көзсіз сенушілікті сынады. Бұларды болса атының сәттерін шебер суреттеу арқылы оқушыға дәл жеткізді. П. Дамент жиі тәрбиеленісімен біреуі оқытудың бірақ тэсілі жаттауды ғана білді. Бала 5 жыл 3 айда әріпті үйренгені сонша оны керісінше де жатқа айтады. Әкесі бұдан баласына еш пайда жоқ екенін түсініп екінші бір мұғалімді шақырады. Ол жаттатқан жоқ түсінуді үйретті. Оқытуды өмірмен байланыстырды. Аспан кұрылысын күннің шығуын жануарлардыңтіршілігінтүсіндіріптүрлімузыкалық құралдарды ойнауға үйретті. Еңбек сабақтарын берді. Ақырында Раблеге Домент былай деді. Егер корольдер филолог немесе философтар королі болса мемлекет сонда бақытты болады. Рабле бұл романда сондай — ақ феодалдық басып алу тонаушылық соғыстарды айтады. Корал паркінің адамы Шекараға жақын жерде Король адамынан бірнеше тандыр нанды тартып алғаны үшін соғыс ашуға әзірленеді. Көршісінің кішкентай жеріне қанағаттанбай одан әрі Испанияны бүкіл Европаны, солтүстік Африканы, кіші Азияны жаулап алуға жасады. Бірақ Грекархалдың дандайсыған әскері Ағасы Жонның жүздлігінде одан таяқ жеп мұрнын бұзып алады. Роман авторлары дворяндарды жек көреді, олардың мақтаншақтығын және топастығын сынады.

Адамдар арасында табиғи қайырымдылықты жоғары қойды, зорлаушылар мен күндеу болмағанжерде ақыл ойы өзімен өзі орнығады деп пайымдады. Рабле жазушы дінді де сынады. Гаргонтюаға ағасы Жан былай деп кеңес берді. Мен уағызбын құдайға құлшылық ету кезіндегідей ешуақытта тәтті ұйықтай алмаймын. Мен сізден өтінетінім кең уағыз оқуды бірге бастайық екеуміз. Сіз дәл сол сағатты сіз ұйықтап кетесіз.

Сеніңіз маған дейді Рабле өмірінің ақырына дейін ешкіммен жасқанбады. Өз ой — пікірін идеясына сенімін жоғалтпай дүниеден өтті.