Тікелей эфирдегі хабарлардың кәсіби деңгейі.оны бағалау барысындағы қазақ тілі әуе толқынына кері әсерін тигізіп отырған нгақты факторларды,оны реттеу жолдарын алдыңғы тарақтар сөз еттік.Әрине,ұлттық радиожуранлистика Қазақстан эфирінедегі өзіне лайықты кеңістігін иеленгенде ғана көсегесі көтеретіні де,ондағы ақпарат,саясат,жарнама,насихат және музыкалық салалар бойынша да нақты айқындалатын болады.
Кәсіби шеберлік дегніміздің өзі не.Оған кәсіп иесіне тән қанадй крийтерилерді жатқызуға болады.
Кәсіп-еңбек қызметінің негізгі бір саласы.Ал шеберлік-белгілі бір кәсіп бойынша өз сін жетік меңгеу,сол салада терең ізденіп,өзін жан жақты дамыту арқылы кәсіп иесінің жоғары сатыға көтерілу,биік белестен көріну.
Әлбетте,қазақ радоижуранлистикасыныың алтын діңгегі қасиетті қара шаңырақ-Қазақ радиосында өз ісінің үздігі атанған әйгілі директор Ә.Байжанбаев сынды майталман маандардың болғаны белгілі.Ал қазіргі радиожуранлистикада эфирдегідикторлық оқуды журанлисттік жүргізу алмастырды.
Мемлекет саясатымен ұлттық идеология екеуі-егіз ұғым.Жүргізуші өз мемлеетінің азаматы,өз ұлтының өкілі,оның журанлистік көз қарасынан отаншылдық рух,ұлттық намысы айқын аңғарылып тұруы-шарт.Мұның өзі тікелей эфирдегі кәсіби шеберліктің бір тетігін тілден көрініс табады. “Мемелкеттік тілді блу,оның дамуына үлес қосу-сол мемекеттің тұратын кез келегн азаматтың қасиетті парызы”.Ал эфирдегі шығып сөз бостандығын иеленіп,қалың бұқараға үн қататын төртінші билік иелерінің тікелей міндеті-мемлекеттік мүдде мен ұлттқ идеологияның ұштастыра отрып,тіл сясатын жүргізу. “Идеология-күшті қару.Ол біраз уақыттан кейін қараның өзін ақ қылып жібереді.Тәуелсіз Қазақстанның журанлистикасы мемлектке,ұлттық зияны тиетін әңгімелерді кейде білместікпен,кейде біле тұра қиямпұрыстықпен айтады.
Микрафон алдында отырып,қиынан қыстырып әңгімені сабақтап әкететін радиожуранлисттің ұшқыр ой,ұтқыр сөзі-оның кәсіби шеберлігінің биік өлшемі ғана емес,тәжірибенің айнасы. “Кәсіби шеберлік дегеніміз-тынымсыз ізденіс”
Кәдімгідей көңіл бөліп,зер салған адамға іс-әрекет нысандары мағынасы белгілі нақты ұғымдар.
Іс-әрекет мазмұны кестесіндегі барлық ұғымдарды өз дәрежесінде игеріп,кәдеге асыра білген журанлист өзін эфир қожасы ретінде сезініп “Көре-көре көсем болсаң,сөйлей-сөйлей шешен боласың”дегендей,шебер жүргізушіге айналады да өзін өзі бәсекедегі жеңісімен,тікелей эфирдегі табысымен дәлелдеп шығады.
Тәуелсіз радиоарналардағы жаңалықтарды оқып,қазақша ән берер алдында бірауыз лебіз білдірумен шектелетін қазақ тілді кеңістікті қалыптастыру үшін өздеінің керектігін дәлелдеу туралы ойлана ма екен.?Әлде оларға қазақ тіліндегі жаңа бағдарламалардың жобасын жоғары жақтан әзрілеп әкеліп беуі керек пе.?Қазіргі 50-50 мәселесіөткір қойылып тұрған шақта белсенділік танытып,бел шешіп кіріспеу олардың тарапынан немқұрайдылықпен тең.Демек,радиожуранлистиканың ертеңгі адамгершілігі жоғары азаматтық позициясы айқын,бойында ұлттық намысы бар білімді де білікті,өз кәсібін жетік меңгерген,техниканың тілін білетін болашақ мамандардың қолында.